Ziynet Alacağı (Düğün Takıları) Davası

Ziynet alacağı yani düğünde takılan altın, bilezik, set ve paraların kime ait olduğu ve nasıl geri istenebileceği (ziynet alacağı) sorusu, hem günlük hayatta hem de aile mahkemelerinde en çok tartışılan konulardan birisidir. 2024 yılında Yargıtay’ın çizdiği yeni çerçeve ile bu alanda bazı önemli güncellemeler getirilmiştir. Aşağıdaki özet, yalnızca bilgilendirme amaçlıdır; somut olayınız için mutlaka profesyonel destek alınız.

Ziynet Alacağı Nedir?

Ziynet alacağı, düğün veya evlilik vesilesiyle verilen ziynet eşyalarının (altın, bilezik, takı seti vb.) iadesi veya bedelinin tahsili talebine dayalı davadır. Uygulamada aynen iade mümkün değilse rayiç bedelin talebi öne çıkar.

2024’te Ne Değişti? (Yargıtay 2. HD, 04.04.2024)

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin 04.04.2024 tarihli, 2023/5704 E., 2024/2402 K. sayılı kararı; ziynetlerin aidiyetini belirlerken izlenecek sırayı ve ölçütleri açıkça ortaya koydu:

1. Taraflar arasında açık bir anlaşma varsa, o uygulanır.

2. Anlaşma yoksa, yerel örf ve adet ispatlanırsa ona göre karar verilir.

3. Bunlar da yoksa kural olarak:

   • Cinse özgü takılar (ör. bilezik, set, küpe gibi kadına özgü; saat vb. erkeğe özgü) o cinse ait sayılır.

   • Her iki cinse de uygun olan takılar kime takıldıysa ona ait sayılır.

   • Takı sandığına atılan şeylerde: cinse özgü olanlar o cinse, her iki cinse uygun olanlar ortak kabul edilir.

Not: Bu kararla, önceki yıllarda sıkça tekrar edilen “her durumda tüm takılar kadına aittir” genellemesi sistematik bir çerçeveye kavuşturulmuştur. TBB Dergisi’nde yayımlanan 2025 tarihli akademik değerlendirme de bu dönüşümü ayrıntılı aktarır.

Önceki İçtihat Çizgisi (HGK ve Diğer Daireler)

• HGK, 13.04.2021, 2017/3-1038 E., 2021/458 K.: Aksine anlaşma/örf yoksa düğünde takılan ziynet ve paralar kural olarak kadına bağışlanmış ve kişisel mal sayılır; erkeğe takılanlar da dahil, aksi kanıtlanmadıkça bu karine geçerlidir. (Bu yaklaşım 2024’e kadar baskındı.)

İspat Yükü ve Deliller

• Önce varlık: Önce hangi ziynetlerin var olduğu somutlanmalı (fotoğraf/video, düğün kayıtları, sosyal medya, davetiye/konuk listesi ile tanıklar, kuyumcu kayıtları, fatura vb.).

• Sonra aidiyet/akıbet: Kime takıldığı, kimde kaldığı, bozdurulup bozdurulmadığı, “iade edilmemek üzere verildiği” savunması gibi hususları her iddia sahibi delille desteklemelidir.

Ziynet Alacağına İlişkin Davalarda Görevli Mahkeme Neresidir?

• Görevli mahkeme Aile Mahkemesi’dir. Yetkili Mahkeme eşlerden birinin ikametgahı mahkemesi veya eşlerin son 6 aydır birlikte ikamet ettikleri yer mahkemesidir.

• Talep: “Aynen iade, mümkün değilse rayiç bedel” şeklinde kademeli istenmesi uygulamada yaygındır. (İlamda aynen iade hükmü kurulursa, icra safhasında aynen iade mümkün olmazsa bedelini tahsile gidilebilir.)

Tarsus’ta Ziynet Alacağı Davalarında Pratik Öneriler

• Düğün kayıtlarını yedekleyin: Video/fotoğraf, takı töreni görüntüleri en güçlü delillerden.

• Kuyumcu/gramaj kayıtları: Mümkünse alış/bozum fişleri, değer tespiti için bilirkişiye de ışık tutar.

• Tanıklar: “Bizzat görgüye dayalı” tanıklık önemlidir; duyuma dayalı beyan zayıftır.

• Anlaşma/âdet: Eşler arası yazılı/sözlü anlaşma emareleri ve yerel örf iddiası varsa, ispat için şimdiden belge/tanık planlayın.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1) Düğünde sandığa atılan altınlar kimindir?Cinse özgü olanlar o cinse; her iki cinse de uygun olanlar ortak kabul edilir (anlaşma/örf yoksa). 

2) “Erkeğe takılan her şey de kadına aittir” kararı var mı?Önceden bunu söylemek mümkün olsa da , Yargıtay’ın 2024 çizgisi; cinsiyet, anlaşma ve örf-adet filtreleriyle daha ayrıntılı bir ayrım yapıyor. 

3) Altınlar bozdurulduysa bedel istenebilir mi?Evet; aynen iade mümkün değilse rayiç bedel talep edilebilir.

4) Kadına özgü takılar yanlışlıkla erkeğe takıldıysa?Cinse özgü ise kural olarak o cinse ait sayılır (anlaşma/örf yoksa). 

Son Söz — Tarsus Avukat Desteği

Ziynet alacağı davaları; anlaşma-örf-âdet iddiaları, cinsiyete özgü takı ayrımı ve ispat yükü nedeniyle ayrıntı ister. Tarsus’ta dava/istinaf/temyiz süreçleriniz için somut dosyaya özel strateji belirlemek en sağlıklısıdır.